Merkez Bankası Nedir? Görevleri Nelerdir?

Merkez Bankası bulunduğu ülkedeki para politikalarında ülke çıkarlarını gözeterek adım atmaktan sorumlu kurumdur. Avrupa Birliği’ndeki tüm ülkeleri kapsayan bir tane Merkez Bankası vardır ve başkanı Mario Draghi’dir. Ülkemizde ise Merkez Bankası Başkanı görevini Erdem Başçı üstlenmektedir. 11 Haziran 1930’da T.C. Merkez Bankası kurulmuş ve banknot çıkartmak ve para hareketlerini düzenleme yetkisi ile işlemlerine başlamıştır.

 Merkez Bankasının Görevleri 

Fiyat istikrarının sağlanması için atılabilecek tüm adımları her ay toplanan kurul kararı ile piyasaya duyurmak, şeffaf bir şekilde geleceğe yönelik beklentilerini ve analizlerini anlatmaktır. Krediler üzerinde analiz yapmak düzenlemek ve denetlemek, bankalarda yer alan takas, tasfiye ve virman üzere görevini gerçekleştirmek, ülkedeki ödeme araçlarında adeta bir savunma kalkanı oluşturmak, ülkemizdeki döviz ve altın rezervlerini yönetme hakkına sahip olunması gibi özellikleri vardır.

Ayrıca MB banknot ihraç edebilir, devlet adına veznedarlık görevinin bulunduğunu, hükümet veya cumhurbaşkanı adına iktisadi ve mali konularda sorularını yanıtlayabilir, brifing verebilir, danışmanlık yapabilir. Ticari bankalarda yer alan paraların rezervlerini muhafaza edebilir. Reeskont avans işlemlerini organize etmek, mali piyasaları izlemek, ülke içinde bazı analizler gerçekleştirmek, uluslararası bazda gelişmiş ülkelerdeki verileri incelemek ve Türkiye’nin neler yapabileceğine karar vermek işlemleri olup Türkiye’deki bir yatırımcı mutlaka düzenli olarak kuruldan gelen açıklamaları incelemeli ve yatırımlarında analizlerine eklemeliydiniz.

Para Piyasasında İstikrar Oluşması 

En önemli görevi istikrarı sağlamak ve ülkenin krize gitmesini, parasal olarak kaos ortamının egemen olmaması için çaba sarf etmek şeklinde özetlemek mümkündür. Ülkedeki para sistemini kontrol ederek, örneğin aşırı pahalanmış Usd/Try kuru için döviz satım ihalesi başlatılabilir ve miktarını, ne zaman başlatılacağını kurum kendisi karar verir. Faiz azaltma ya da artırma hamlesi de keza uygun konjonktür içindeysek ve gerekli ise gerçekleştirecektir. Genelde Türkiye faiz artırmayı ABD ve Avrupa Birliği’ne endekslemiştir. Bu iki bölgedeki faiz artışı TL’de değer kaybı yaşatacağından, etkiyi kırmak için faizleri artırmak bazen kaçınılmaz olmaktadır.

Rezervlerin Korunması 

Döviz ve altın rezervlerinin azalması ülke için fiyatların yükselmesi ile sonuçlanabilir. Örneğin döviz kuru yükseliyor ve döviz kapasitemiz oldukça azaldı. Fiyatların düşmesi için seçeneklerden birini kaybetmiş olursunuz ve tek ihtimal yüksek miktarlarda faiz artırmaktır. 2001 krizinde benzer bir olay yaşadık ve tekrarlanmaması için daha fazla sıkı politika ve ülkesel bazda katı önlemler getirilmiştir.

Açık Piyasa İşlemleri 

MB para politika yürütmesinde temel olarak banka rezervlerini kullanır ve zorunlu rezerv pek esnek bir araç değildir. Ülkeye sıcak para girişinin sağlanması faiz oranları ve bono, tahvil gibi kağıtlar ile sağlanabilir. Bir nevi yatırım aracı olup sadece parasını Türkiye’ye getirerek faizlere yatıran Japon ev kadınlarının zengin olduğu süreçler geçtiğimiz dönemlerde haber olmuştu. Türkiye gelişmekte olan bir ülke ve gelişmiş ülkelerdeki gibi düşük faiz oranlarını maalesef veremiyor. MB döviz alış ve satış işlemlerinde ülkenin ihtiyaç duyduğu miktarlarda işlemin başlaması için sistemi hazırdır ve döviz alım ve satım ihalesi gibi iki önemli aracı vardır. İlk yazdığımızda döviz ucuzlamıştır ve yükselmesi istenmektedir alım ihalesi başlatılabilir, döviz pahalıdır ve düşmesi isteniyorsa döviz satım ihalesi organize edilebilir. Tabi ne kadar etki edeceği önemli olup, dolar devamlı değer kazanıyorsa Usd/Try kuru buna pek kayıtsız kalamayacaktır.

Forex Piyasası Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Forex, dünyanın önde gelen pariteleri başta olmak üzere 10’larca döviz çifti, emtia, hisse senedi gibi işlem enstrümanlarını canlı ve ücretsiz takip etmek, canlı analizler, haberler ve veriler ışığında karşınıza çıkacak saatlerde işlem başlatmak ve anaparanızı artırmak anlamına gelmektedir. Foreign Exchange kelimelerinin kısaltmışı yani FX terimi olarak da yazılabilir. Günde 6 trilyon dolardan daha fazla işlem hacmine sahip olması ile en likit piyasa olmasının yanı sıra, işlem komisyonunun olmaması da artı bir avantajdır.

Forex ile Neler Satın Alabiliriz? 

Sadece satın almak değil, elinizde sadece para olsa bile satış işlemi başlatarak açığa satış emrinizden dolayı fiyatlar gerilerken de para kazanabiliyorsunuz. 24 saat içerisinde 18000 (points) kereden fazla en çok işlem gören paritelerde değişim olmaktadır. Sadece günde 10 pips veya altında kar yaptığınızda ve düzenli olarak bunu sağladığınızda uzun vadede pek çok yatırım aracından daha fazla kar elde edebilirsiniz.

EUR/USD, EUR/JPY, AUD/USD, GBP/USD, USD/JPY, USD/TRY, EUR/TRY, USD/CHF, USD/CAD, GBP/JPY gibi farklı ülke para birimlerinin hangi değerde yer aldığını gösteren döviz çiftleri yer almaktadır. EUR/USD paritesi 1.08 ise 1 Euro= 1.08 Dolar diyebiliriz. Yani Euro, dolardan daha değerli bir para birimidir. Fakat Dolardaki önemli yükselişlerin halen devam etmesi bir süre sonra eşitlenmesini ve daha uzun süreçte doların daha değerli olmasını sağlayabilir. Paritelerde hareketlilik her zaman olacaktır, önemli olan doğru kararı vermek ve pozisyonumuzu seçmektir.

Forex’in Özellikleri 

Dünyanın en likit para birimidir ve açılan işlemlerin %80’i 7 günden az bir süre içerisinde yatırımcılar tarafından kapanır. Buradaki anlatmak istediğimiz hareketlilik aslında çok küçük olmasına rağmen. 1.0000 gibi noktadan sonra gelen 4 basamak kaldıracın etkisi ile yeteri kadar para kazandırmasıdır. 1.00 lot EUR/USD paritesinde 1.0800 alış işleminden sonra 1.0850 seviyesinden pozisyonu kapatmanı zile 500 dolar kar yaparsınız. Türkiye şartlarında oldukça yüksek bir rakamdır. Bu nedenden ötürü işlemler hızlıca kapanmak istenmektedir.

En çok işlem gören parite EUR/USD ve işlemlerin %85 civarı majör paritelerde gerçekleşir. Emtialar 5X23 saat, döviz çiftleri 5x24 saat işlemlere açıktır. İşlemler komisyonsuz alıp, swap artı yada eksi bakiye hesabınıza yansıtılabilir. Örneğin USD/TRY swap short (satış talimatı) 27.398 ise her 1.00 lot emriniz için gece yarısından sonra 27 dolar getiri sağlarsınız.

Bilgisayar, tablet ve cep telefonunuz ile işlemleri takip edebilir, yeni emir iletebilirsiniz. Müşterileri ile en çok ilgilenen yatırım alanıdır. Sebebi ise ülkemizde halen yeterince yatırımcı sayısına ulaşılamamış olmasıdır. Ülkemizdeki en yüksek kaldıraç oranı 1:100 olup, web seminerleri ya da çeşitli eğitim videolarını canlı izlemeniz için pek çok kurum ücretsiz teknik destek sağlamaktadır.

 İşlem programınız tamamen Türkçe olup; binlerce farklı indikatör, scripts, EA, şablon gibi içerikleri sisteme dahil edebilirsiniz. Verileri içe ve dışarı aktarma özelliğinin yanı sıra hızlı işlemler için otomatik al sat sistemleri de mevcuttur.

İş Yerinde Yapmamanız Gereken Hatalar

Bir fabrika, bir turizm acentesi, bir lokanta, bir okul, dershane olduğu fark etmez. Her birinin ortak özelliği, iş yeri olması ve hepsinde çalışalar ve yöneticiler bulunması. Birbirinden farklı kültür ve eğitim düzeyinde onlarca insanın minimum günde 8 saat birlikte olduğunu, aynı mekanda, benzer işler yaparak sabahın erken saatlerinden, akşamın geç saatlerine kadar pek çok şeyi paylaştığını düşünüce; hatalar yapılabileceklerini, bunların da bir geri dönüşü olacağını kabul etmekte fayda var.

Belki yıllarca sürecek olan bir iş arkadaşlığını, daha en başında zayıflatmış olabilirsiniz yapılan hatalarla. Patronun gözü üzerinizdeyken; çok önemsemeden yaptığınız bir hatalı hareket, yıllarca izini silemeyeceğiniz bir eksi puan olabilir. İş yerinde şahsi iletişimden çok, işe ve şirket çıkarlarına uygun davranmak, hatayı en aza indirmek için gereklidir. İş haricindeki yaşamınıza kimse karışamaz, ama işyerinde yapılması kabul edilemez hatalar vardır.

Kişiler Arası İletişim Hataları 

• Mümkünse, iletişim sırasında siyasi ve dini konulara girmemeye çalışın. Patron veya çalışan, bu konularda konuşarak; kendini ortaya koymak istemiyor veya sizinkini de merak etmiyor olabilir. 
• Sırf samimi görünmeye çalışmak için, insanların fiziksel durumları ile ve memleketleri ile ilgili espriler yapmamaya çalışın. O an gülmeleri ve ters cevap vermemeleri, hoşlarına gittiği anlamına gelmez.
• Dedikodu yapmak, iftira atmak, sevmediğiniz kişi hakkında nefret uyandıracak şeyler söylemek, azımsanmayacak kadar çok yapılan hatalardandır. Ekip ruhunu zedeleyen bu hatalar, düşük verim ve kötü puanlama olarak geri dönebilir.
• Sürekli kendini ve yaptığı işi öven kişi, bu şekilde “göze girdiğini” sanabilir ancak, diğer çalışanlara ve hatta zaman zaman patrona bile antipatik görünebilecek bu durum, ciddi bir iletişim hatasıdır. Birkaç kez görmezden gelinse bile zamanla iş yerinde sizi yalnızlığa sürükleyebilir. 

İşe Karşı Hatalar 

• İşe karşı en büyük hatayı, umursamayarak yaparsınız. “Yumurta kapıya gelmeden” işe başlamamak, başladığı halde gerekli kontrolleri yapmayarak hatalı iş çıkarmak (sonra onu düzeltmek çok daha zor olabilir) gibi durumlar, en çok yapılan hatalardandır. 
• Ortada yapılması gereken işi görüp, “Bu benim işim değil” diyerek kenara çekilmekte, büyük bir hata olabilir. O iş şirketin işidir, şirket çalışanları karşıt değil aynı taraftadır, ortak çıkarlar söz konusudur, o işin yapılması doğru olandır. 
• İş sırasında sık sık kaytarmak, baştan savma iş yapmak, belki bilmeden fakat sık yapılan hatalardandır. İş zamanı, işten başka şeylere ayrılan zaman, bir tür hırsızlık bile sayılabilir. 

Şirkete Karşı Hatalar

• Şirkete karşı yapılan en büyük hataların başında, malzeme israfı gelir. Elinizdeki kalemi sık sık kaybedip yenisini almak, kâğıt havluyu gereksiz kullanmak, ışıkları gerekmediği halde yanık bırakmak, gereksiz çıktılar almak gibi çoğaltılabilecek örnekler. Şirketin malı, geleceğini devamlılığını sağlar, şirketin devamlılığı da sizin işinizde kalmanızı sağlar. Şirkete yaptığınız yanlışlarda bunu düşünmek iyi olur. 
• Yüksek sesle konuşmak, konsantre olmuş şekilde çalışan bir çalışanı rahatsız etmek de sık yapılan hatalardandır. Yüksek verimli iş amacıyla çalışan işyerinde, zaman kaybına sebep olabilecek bu davranışlar, işini yetiştiremeyen arkadaşınız, işin yetişmediğini gören patronunuz tarafından pek de hoş karşılanmayacaktır. 
• Şirket hakkında dışarıda gereksiz konuşmalar, farkında olmadan şirketin gizli bilgilerini paylaşmak gibi bir hataya yol açabilir. Arkadaşça bir sohbet sırasında söylediğiniz bir bilgi, arkadaşınızın da başka bir sohbette bu bilgiyi kullanması ve bu şekilde ağızdan ağıza yayılan bilgi, gizliliği ihlal etmektir ki şimdilerde pek çok şirket bunun yaşanmaması için sözleşme imzalatmaktadır. Tespit edilmesi halinde, ciddi yaptırımları olabilir.

TÜFE ve ÜFE Nedir?

TÜFE ve ÜFE göstergeleri, her ayın belli gününde TÜİK tarafından açıklanır ve son bulunan rakamlar kamuoyu ile paylaşılır. Okunuşları birbirine yakın olmasına rağmen anlamları farklı olup, doğru analiz etmek gerekli ve bu oluşumu yakalamak için ayrı ayrı açıklama gereği hissediyoruz.

TÜFE Nedir? 

Tüketici fiyat endeksi olarak açılımı vardır ve ülkemizdeki mal ve hizmetlere ilişkin tüm harcamalarının ne kadar olduğunu ifade eder. Kapsadığı sektörler arasında içecek, giyim, kültür, seyahat, yiyecek, çeşitli sektörlerdeki mal ve hizmetlere ilişkin harcamalar yer almaktadır. Her ayın ilk haftasında açıklama yapılır. TÜFE yıllık ve aylık bazda, ÜFE’de aynı şekilde yıllık ve aylık son göstergeleri yer alır. Türkiye açısından, para birimini değerli ya da değersizleştirecek etkiye sahip olduğu bilinmesi gerekir. Örneğin, 3 Şubat Salı 2015 itibari ile TÜFE yıllık önceki verisi %8.17 iken, beklenti %6.76 (düşmesi) şeklindeydi. Fakat %7.24 geldi ve Türk Lirası değer kazandı. Yine aynı ayda, TÜFE aylık ve ÜFE aylık olumlu gelmesine karşın; ÜFE yıllık beklentinin altında gelerek küçük bir olumsuzluk yaşanmasına neden oldu. Usd/Try, Eur/Try ve diğer Try döviz çifti yer alan tüm para Forex işlem yatırımlarına etkisi olacaktır. Yatırımcılar bu tür göstergelere oldukça dikkat eder.

ÜFE Nedir? 

Üretici fiyat endeksi açılımına sahip olup 4 farklı sektörden elde edilen veriler ışığında hazırlanır. İmalat, Enerji, Tarım ve Madencilik gibi sektörlerde her ay alınan veriler aylık fiyat endekslerine işlenir. Her ayın 25’ine kadar veriler toplanır ve açıklaması ertesi ayın ilk haftasında yapılır. Sektör ağırlığını inceleyecek olursak imalat ve %72 ve tarım %22 civarını kapsamaktadır. Kamu ve özel kesim sektörlerinde ilişkin fiyatların ne şekilde oluşacağı yönünde ve önümüzü görmemiz açısından dikkate değer bir gösterge olup, bazı önlemlerin alınması içinde Hükümet ya da MB tarafından incelendiğini belirtelim. Türkiye’de 5 bölgede içerisinde tüm veriler toplanarak oluşan bu endeksler, çeşitli ticaret odaları ve yayın organları aracılığı ile halkımız ile paylaşılır.

TÜFE ve ÜFE’nin Enflasyon Üzerindeki Etkileri 

Her ikisinin de talep ve maliyet enflasyonu şeklinde etkileme ihtimali vardır. Ülkemizdeki arz edilen hizmet ve mallar talep edilenden az olduğu taktirde, fiyatların artması şeklinde etkisi görülebilebilir, biz buna talep enflasyonu diyoruz. Halk arasında fiyatların daha fazla yükseleceği kanısı oluşmaya başlarsa, suni bakımdan fiyatların olağandan daha yükseğe çıkmasına neden olabilir. TÜFE değişimleri imalattaki girdi rakamlarının yükselmesine ve maliyetlerinde armasına etki edeceği için, mal fiyatının da yükselmesi karşısında halk tabanında alım gücünün gerilemesi şeklinde etkisi oluşacaktır. Dalgalanmaların enflasyon üzerinde direk bir etkisi olmamakla birlikte, fiyat artışları enflasyonun artmasında daha dikkate değer etki oluşturabilir diyebiliriz. Tanımladığımız bu ekonomik paradigmaya çekirdek enflasyon ismi verilir. Üretimle olan endeksler, tüketici fiyat endeksini etkileyerek; ÜFE’deki artışın birkaç ay sonra TÜFE’ye yansıması kaçınılmaz yapmaktadır.

Borsa Tarihi ve İlk İşlemler

Borsa tarihi sadece hisse senetlerinden ibaret değil ve geçmişi çok daha gerilere dayanmaktadır. Ana gelişim faktörünün değerli madenlerin, sanayi metalleri ya da sürekli tükettiğimiz gıda ürünlerine yönelik başladığını ekleyelim. Eskiden adı kervansaray, panayır ya da pazar olsa bile alınıp satıldığı bölgede fiyatların şekillenmesinde öncü olmuş ve insanlara para kazandırmıştır.

Borsadaki İlk İşlemleri Biliyor musunuz? 

Yazımızın başında belirttiğimiz işlemlerden çok daha sonra hisse senetleri piyasası işlemi başlamıştır. Ticari anlamda, ülkelerin ticaret anlayışının hacimli hale gelmesi para birimlerinin hangi değerde olduğu konusunda görüş farklılıklarının ortaya çıkmasına başlamıştır. Bretton Woods anlaşması ile dolar ve altın arasında ticaret yapılabilirliği ortaya çıkmıştır. Bu süreçten sonra ülkeler paralarını dolar ve altından oluşan endekse uyarlamış ve sorun çözülmüştür. Sırası ile emtia, döviz, altın, kıymetli evrak borsası işlemlere açılmıştır ve büyük aracı kurumların ortaya çıkış süreçleri de bu tarihlere yansımaktadır.

Borsa Binalarının Yerleri Nerededir? 

Milattan sonra 2. yüzyılda Kütahya, Çavdarhisar’da tahıl ürünleri üzerine, M.S. 301’de Roma İmparatorluğu’nda taş bloklar üzerine yazılmış rakamlardan oluşmuştur. Bu dönemde çapraz fiyatlama uygulanırken, spekülatif rakamların engellenmesi için çaba gösterildiği dikkat çekmektedir. 15. yüzyıl Anvers, 16. yüzyıl Paris ve Londra, 17. yüzyıl Berlin ve Basel, 18. yüzyıl Viyana ve New York, 19 yüzyılda ise Brüksel, Roma, Milano, Madrid, İstanbul… gibi yerlerde borsalar kurulmuştur.

Türkiye’de İlk Borsa İşlemleri 

1929’da borsanın tekrar aktif ve canlı haline bürünmesi için çeşitli kanunlar çıkarılmış ve İstanbul Menkul Kıymetler Kambiyo Borsası kurulmuştur. Osmanlı borsası devamı niteliğinde diyebileceğimiz bu sistemden sonra Fransız modeline geçilmeye çalışılmış. Maliye Bakanlığı, çeşitli kurumlara borsa acenteleri kurma yetkisi verdi. 1939'da Türk Lirası koruma kanunu çıkarılırken, 1941’deki borsa merkezi İstanbul olarak kararlaştırıldı. 1981’de SPK kanunu ile ticarete konu olan varlıkların daha sağlıklı işlenmesi için bir dizi adım geliştirildi. 1983’te çeşitli yönetmelikler oluşturuldu. 31 Ekim 1985’te ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yönetmeliği kabul edilirken aynı sene 1985’te açıldı ve 2 Ocak 1986’da ilk seans canlı olarak işlemlere açılmıştır.

Küçük Yatırımcıları Koruma Kanunu 

SPK’nin yetkilerinin artırılması ve spekülatör olarak tanımlanan yüklü miktarda işlemlerden doğan manipülatif hareketlerden küçük yatırımcıların zarar görmesini engellemek için, çeşitli hapis ve para cezaları oluşturulmuştur. Tek bir yatırımcı tüm parasını kullanarak bir hissede günlerce sürecek tavan-tavan hareketlerde SPK’nin kayıtsız kalacağı beklenmemesi gerekir. Yakın geçmişte böyle bir hareketlenme olduğunda SPK’nin şirket hissesine 10 gün işlemlere kapalı olacak şekilde yaptırım uyguladığı ve işlemleri incelediğini unutmayalım. Ayrıca KAP aracılığı ile şirket içi alınan kararlarda şeffaf şekilde anlatılırken, bazen haberin birkaç gün geç gelmesi ve işlemlerin yüklü miktarda önceden gerçekleşmesi küçük yatırımcının zarar görmesini de sağlamaktadır. Örneğin; X şirketi hissesinde 3 milyon liralık bir satış işlemi, 2 gün önceden gerçekleştirildiyse aynı gün KAP ile bilgi verilmesi normaldir ve bu süreç gecikirse mağdur olan küçük yatırımcı olacaktır. Nitekim hatalar ders alındığı sürece düzeltilebilir.

Online Bankacılığın Faydaları ve Riskleri

Online bankacılığın faydaları ve hayatımıza katkıları saymakla bitmez fakat riskleri de elbette vardır. Bu yazımızda Türkiye’deki her bankanın müşterisine sunduğu internet bağlantılı cihazlardan çeşitli şifreler ve sms doğrulama, e-imza, sesli yanıt gibi seçenekler ile giriş yapabildiğiniz sistemi analiz edeceğiz.

Online Bankacılık ile Neler Yapabiliriz? 

Müşteri numarası, şifreniz, numerik karakterlerle ilgili doğrulama kodunuz ve sms şifreniz ile sisteme giriş yapabiliyorsunuz ve hızlı olursanız, 1 dakikada şubeye gitmiş gibi çok sayıda işlemlerde bulunabilirsiniz. Örneğin, EFT ve havale günün her saati yapılabilir fakat EFT akşam 17:00’ye doğru ertesi gün gönderilmek üzere bekletilebilir. Faturalarınız mı var, şubeye gitmeden tanımlayan ve bankanız hesabınızdaki parayı ya da kredi kartınızdaki limit üzerinden ödemeleri gerçekleştirsin. SGK prim ödemesi, hattınıza bakiye yüklenmesi, kredi kartı alışverişlerinin son durumu ya da borcunuzun ödenmesi diğer alternatifler arasındadır. Bazı bankalar alıcıda herhangi bir banka hesabı olmasa bile cep şifre isimli bir uygulama ile istediğiniz kişilere para göndermenizi sağlamaktadır.

Acil paraya ihtiyacı olan bir tanıdığınız var ve çarşıda olsanız bile akıllı telefon ile onun telefon numarasını ve ne kadar gerekli ise para miktarını girerek hemen para gönderiyorsunuz. İleri tarihli EFT, havale, kira, kredi kartı, hattınıza bakiye yüklemek, prim borçlarını ödemek, gibi konularda özellikle faydası çok büyüktür ve faturaları unutmanızda olasılığı ortadan kaldırır. Lakin bu tür işlemlerde komisyon almayan bankaları tercih etmelisiniz. Bazı bankalar 2 otomatik fatura tanımlaması yaptığınızda hesap işletim ücreti almaz ve o bankada gerçekten dikkate değer işlemler yapıyorsanız, kabul edilebilir. Bankalar tarafından bilgileriniz 128 Bit şifreleme yöntemi ile korunmakla birlikte sanal klavye kullanmanızı destekleyecek şekilde ek güvenlik tedbirleri de vardır. Kısacası online bankacılık ile fiziki olarak nakit para çekme ve yatırma işlemleri dışında her türlü imkân bankalar tarafından müşterilerine sağlanmıştır.

Online Bankacılık Riskleri Nelerdir? 

Maalesef kişisel bilgilerinizi çalmak için art niyetli insanlar sizlerin hatalarını gözlüyorlar. Örneğin X bankanıza ait bir müşterisiniz ve size tıpkı bankanızın mail gönderme şeması, yazı tipleri, kampanyalarla alakalı konuları içeren bir mail gönderebilirler. Siz tıklarsınız ve açılan sayfada bankanıza ait siteye gittiğinizi zannedersiniz hâlbuki öyle olmayabilir. Hesap şifreleri gibi bilgilerin çalınması için kullanılabiliyor.

Ayrıca hiçbir banka sizden hesap giriş bilgilerinizi ya da annenizin kızlık soyadı gibi konular hakkında soru sormaz. Yani biri sizin cep telefonunuzu aradı ve “Ben X banka müşteri temsilcisiyim…” şeklinde başlayan cümleler kurdu ve kişisel bilgilerinizi sormaya başladı, sizin gerçekten o personel olduğunu doğrulamanız mümkün değil. Adını, soyadını alırsınız ve bankanızı arayarak böyle bir kişi var mı kontrol edilmesini istersiniz. Bu doğru hamledir, lakin her sorusuna yanıt veriyorsanız bunu yapmamak gerekli. Diğer taraftan virüs, Spyware, Truva atı gibi yazılımlar ile bilgileriniz karşıdaki kişiye ulaşabilir. Bilgisayar, tablet ya da akıllı telefonunuza bu casus yazılımları engelleyecek programlar kurmalı ve tedbirinizi almalısınız. Ayrıca bazı programları bilgisayarınıza indirdikten sonra virüs taraması mutlaka yapın, çünkü bazıları sizden ek işlemler için onay alır ve arka planda veri gönderip alma özelliğini kullanabilir.