Borsada oluşan balonların nedeni, görülen yükselişlerin ardından talebin daha da artması ve hemen her yatırımcının bu alana yönelmesi reel olmayan fiyatları oluşturuyor ve balon diye tabir edilen bu tehlikeler oluşuyor. Tarihte bu balonların birçok örneği var.
Bugün Societe Generale Stratejisti olan Albert Edwards, Standard & Poor's Endeksi'nde bir balon tehlikesi gördüğünden bahsetti. ABD'nin önemli endeksi olan S&P endeksinin daha fazla enerji kalmadığını belirtti ve borsalarda oluşan balonların patlamak üzere olduğunu belirtti.
Albert Edwards, bazı analistlerin yaşanan rekor yükselişlerin nedeni olarak gördüğü hisse senedi geri alımlarının artık bittiğini de ifade etti. Araştırmaya göre hisse geri alımları ikinci çeyrekte birinci çeyreğe göre % 20 oranında düşüş gösterdi ve artık genleşme imkanı kalmadı.
Tarihte yaşanan en büyük balonlara bir göz atmak istiyoruz. Bu geçmişten bugüne kadar küresel ekonomide yaşanmış balonları inceleyerek yaşanabilecek tehlikeleri göz ardı etmemeniz gerek.
Romanya Emlak Balonu:
Romanya'da eski dönem komünist apartman dairelerinin fiyatları 2002 ve 2007 yılları arasında % 1000 oranında yükseldi. Bükreş'teki bir konut fiyatı Londra ve Paris'le eşdeğer seviyeye ulaşmıştı.
Çin Hisse Senedi Balonu:
30 yıl boyunca büyüyen ekonomi sonrasında 2007 yılında Çin ekonomisi aşırı ısındı ve kısa süreli hisse senedi balonu oluştu. 2008 yılında da bir emlak balonu.
İspanya Emlak Balonu:
1985 ve 2008 yılları arasında bazı dönemlerde İspanya'da gayrimenkul sektöründe görülen muazzam fiyat artışı, 2000'li yıllarda başlayan kriz etkisiyle düşmeye başladı.
ABD Emlak Balonu:
ABD'nin yarısının gibi büyük bir kısım emlak balonundan olumsuz etkilendi. 2006 yılının başında yükselişe geçen konut fiyatları, 2006 – 2007 yılları arasında düşmeye başladı. 2012 yılında ise fiyatlar dip yaşadı.
Lale Balonu:
Lale spekülasyonu, Hollanda Altın Çağı'nda lale soğanlarının fiyatlarının birden aşırı bir şekilde yükselmesi ve ardından hızla düşmesi ile oluştu.
Güney Deniz Balonu:
Güney Deniz Şirketi hisselerinin üzerindeki spekülasyon 1720 yılında finansal çöküşe neden olan bu balon, ekonomik krize neden oldu. Buna rağmen şirket krizden sonra tekrar yapılandı ve uzun süre çalışmaya devam etti.
Demiryolu Balonu:
1840 yılında 9.500 millik demi yolu yapım projesi ortaya atıldıktan sonra orta sınıf demir yolu hisselerine aşırı bir talep oluştu. Bu şirketlerin hisseleri aşırı yükseldi ama projenin karlı olmaması nedeniyle hisseler birden dibe vurdu. Bu da orta sınıfın büyük bir hasar görmesine neden oldu.
Dot – com Balonu:
2000 yılının Mart ayında teknoloji borsası olan Nasdaq'daki hisse senetlerinin büyük değer kaybı yaşamadı ile sonuçlandı.
Uranyum Balonu:
2005 ve 2007 yılları arasında Nükleer enerjiye olan talebin aşırı artması, reaktörlerin kullanım sürelerinin uzaması ve stokların az olması Uranyum fiyatlarının hızlı bir şekilde aşırı yükselmesine neden oldu. Bir süre sonrada fiyatlar aynı hızda düştü. Sonuçta birçok maden ve araştırma şirketi battı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder