Diferansiyel Nedir? Ne İşe Yarar?

1827 yılında Fransız bir mucit tarafından icat edilen diferansiyel sistemi, klasik otomobillerden sonra giderek yaygınlaşarak kullanılmaya başladı. Diferansiyel, otomobillerde bulunan bir dişli düzenektir. Virajlarda, aracın daha rahat dönmesini sağlamaktadır. Otomobil dönüş sırasında dıştaki teker içteki tekere göre mesafesi uzun olduğundan daha hızlı dönmektedir. Diferansiyel, bir aks üzerinde aynı anda çalışan ve motor kuvvetini iki tekere eşit miktarda dağıtarak daha rahat yol almasını sağlamaktadır.

Diferansiyel, otomobillerin arka düzenlerinde bulunan bir düzenektir. Diferansiyel sistemi bulunmadığında, araç tekerleri virajlarda iç ve dış tekerler aynı ölçüde dönerek dairesel hareketi zorlaştıracak, şasi veya aks düzeneğinin kırılmasına neden olacaktır. Diferansiyel sistemi her iki tekerin arasına yarım dişli düzenekle kurulmaktadır. Arkadan çekişli otomobillerde her çift teker için ayrı ayrı iki tane diferansiyel sistemi bulunmaktadır. Diferansiyel, diferansiyel yağı, sabit hız mafsallar, universal mafsallar ve şaft bölümlerinden oluşmaktadır.

Diferansiyel Nedir?

Otomobiller, düz bir yolda giderken eşit oranda dönmektedir. Araç, viraja girdiğinde dışta kalan teker iç tekere göre daha fazla yol alması gerekir. Alacağı mesafe uzun olduğu için dışta kalan teker iç tekere göre daha hızlı dönmek zorundadır. Her iki teker eşit hızda döndüğünde viraj hareketi zorlaşacak, hatta şasi, aks gibi parçaların kırılmasına yol açacaktır. Bu nedenle diferansiyel, araç çalışma prensibinde ve kolay dönüş sağlaması için önemli bir sistemdir.

Diferansiyel Kilidi Nedir?

Diferansiyel, kısaca araçlarda çekişi sağlayan tekerlerin hız dengelerini sağlayarak dönüşü kolaylaştıran dişli sistemdir. Diferansiyel kilidi, bazı binek otomobillerde, tırlarda, yarış otomobillerinde bulunan bir sistemdir. Diferansiyel kilidi, araçta bulunan tekerlerden biri patinaja düştüğünde veya çukura girdiğinde, patinaj – çukurda olan tekere giden gücü azaltır. Böylece diferansiyel kilidi, aracın boşa güç harcamasını engeller.

Diferansiyel Parçaları Nelerdir?

Diferansiyelin en önemli, olmazsa olmaz parçası, diferansiyel yağlarıdır. Diferansiyel düzenli olarak yağ bakımı yapılmalıdır. Diferansiyel yağlanırken mutlaka bu işlem için özel üretilmiş yağlar kullanılmalıdır. Diferansiyel sistemi içerisinde alt ve üst tarafında iki tıpa bulunan bir yağ kovası bulunmaktadır. Yağ kovasının alt kısmındaki tıpa, içerideki yağın boşaltılmasına, üst kısmındaki tıpa ise yeni yağın konulması içindir. Diferansiyelde yer alan şaft, esnek yapılıdır. Şaftın görevi, diferansiyel ile şanzımanı birbirine bağlamaktır.

Özellikle bozuk, engebeli ve çukur bulunan yollarda, şaft kendi üzerine düşen eğilimleri ve esnekliği sağlayarak şanzımanı düz konumda tutar. Universal mafsallar, şaftı şanzımana ve diğer yandan da diferansiyele bağlamak için kullanılmaktadır. Universal mafsallar, şaftın iki tarafında bulunmaktadır. Otomobil, engebeli, çukurlu yollarda ilerlerken universal mafsallar ile engebeleri araç içindeki kişilere hissettirmemektedir. Universal mafsalların esnek olmasına dikkat edilmelidir. Esnekliği sayesinde yol tutuşunu sağlayan, universal mafsallar yeteri kadar esnek olmadığında işe yaramamaktadır.

Tekeri döndüren, motorlardan tekerlere gelen sürekli güç gönderilmektedir. Sabit hız mafsalları, tekerlere verilen dönüş kuvvetini dengeleyerek, tekerlere daha büyük açılardan ve daha etkili biçimde verilmesini sağlamaktadır. Sabit hız mafsalları, motordan tekerlere giden her iki kuvvet arasındaki süre dilimini en aza indirerek, bu tekerlere giden büyük kuvveti, arabaya zarar vermemesi için en yumuşak şekilde gerçekleştirmektedir.

Diferansiyelin Araçlar İçin Önemi Nedir?

Diferansiyel sistemi Fransız bir mucit tarafından 1827 yılında icat edilse de arabalarda 1916 yılında kullanılmaya başlamıştır. Araç seyir halindeyken yol tutuşunu kaybettiğinde, patinaj çektiğinde, çukura düştüğünde aracın arka kısmı savrulabilir. Yol tutuşu, güvenli seyahat ve aracın arka kısmının savrulmasından kaynaklı kazaları önlemek için diferansiyel araçlarda büyük önem taşımaktadır.