Birçok insan çeşitli ihtiyaçlar, mülk edinme gibi para
gerektiren durumlarda bankalara başvurur ve kredi kullanır. Aslında banka
kredisi, oldukça avantajlı konumdadır. Düşündüğünüzde kimseden taksitle büyük
tutarlarda uzun yıllar vadeli borç alamayacağınızı anlayacaksınız. Ancak
bankaların kredi verirken dikkat ettiği bazı kriterler vardır. Bazı kişiler çok
kolay kredi alabilirken; kimileri de bankalardan sürekli olumsuz yanıt alır.
Kendi kriterleri dışında bankaların verdikleri bu cevabı kişilerin kredi notu
belirler.
Kredi notu, vatandaşların bankalarla ilişkisinin başlamasından
itibaren kayıt altında tutulan bankacılık işlemleriyle belirlenir. Geç ödenen
kredi kartları, krediler kredi notu üzerinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca
bankalarla hiç ilişkisi olmayan, kredi kartı bile kullanmayan kişilerin de
kredi notu oluşmamış olduğundan; kredi kullanması oldukça zordur. Kredi
kullanmak gibi bir düşünceniz varsa; bankalarla aranızdaki ilişkiye son derece
dikkat etmeli ve ödemelerinizi zamanında yapmalısınız.
Kredi Notu Nedir?
Kredi notu, bankaların kredi verip vermeyeceği konusunda
oldukça etkili olan bir kriterdir. Bankalara göre önemli olan size kredi
verdiklerinde ödemeye yapabilme durumunuzdur. Bu nedenle de hem elde edilen
gelir hem de geçmiş tarihlerdeki bankacılık bilgileriniz kullanılır. İşlem
matematiksel bir biçimde yapılır ve neticede kredi notu hesap edilir. Kredi
notu genel olarak 400 ve 900 sayıları arasında yer alır. Ülkemizdeki
vatandaşlardan 675 puan altında kalanlar %50'lik kısmı oluştururken; %50'lik
kısımsa 675 puan üzerinde not alırlar.
Kredi Notunu
Belirleyen Değişkenler
Kredi notunun belirlenmesinde bazı değişkenler söz
konusudur. Bunlardan ilki KKB skorudur. Bankalar, her birinin kendi müşterileri
ile ilgili bilgileri paylaştığı bir veri havuzuna sahiptir. Bu bilgi havuzunda
kişilerin ödeme performansı, diğer bankalara yapmış olduğu kredi başvuruları ve
bu kredilere verilmiş olumlu ya da olumsuz cevaplarla ilgili bilgiler yer alır.
Buradaki sistemde, müşterilerin her birinin KKB skoru yer almaktadır. Bu
değişken kredi notunun oluşturulmasında kullanılmaktadır. Değişkenlerden
ikincisi; kişinin aylık net geliri, üçüncüsü; yaşı, dördüncüsü; mesleğidir. Bu
dört değişken diğer değişkenlere daha önemli bir yer tutar. Diğer değişkenler;
toplam iş deneyimi, son çalışma süresi, eğitim durumu, medeni hali, sahip
olunan mülkiyetler ve mallar, kredi kartları, çek ve senet ile ilgili kayıtlar,
hukuki ve idari takiplerin sorgularıdır.
Kredi Notunu
Yükseltmek için Neler Yapılmalı?
Kredi notunun yükselmesini sağlamak için öncelikle kredi
notunu oluşturan etmenlerin, notunuza ne kadar etki ettiğini bilmek gerekiyor.
Kredi notunu, kredi ve kredi kartı ödemeleri %30, hesabın ve borcun durumu %25,
kredi arayışlarınız ve aldığınız cevaplar %20, ne sıklıkta kredi kullandığınız
%15, diğer faktörler ise %10 oranında etkiler.
En etkili olanlar kredi ve kart
ödemeleriniz ile hesap durumu olduğu için bu ikisine çok dikkat edilmeli.
Ödemelerin düzenli yapılması ve hesabınızda para hareketliliğin olması, kredi
çekmeniz için gerekli olan kredi notunuzu yükseltmektedir. Sürekli başvuru
yapıp olumsuz cevap almanız notunuzu düşüreceği için başvurunuzu iyi
araştırmalı ve olumlu olma durumu varsa yapmalısınız.
Kredi Notu Nasıl
Hesaplanır?
Kredi çektikten sonraki ödemeleriniz, bir tabloda tutulur ve
bankalar kredi verirken bu tablodaki son 18 aya bakarlar. Ödemeleriniz tabloda
rakamsal olarak ifade edilir. Kredi borcunuzu gününde öderseniz 0, geç
öderseniz 1 ve 30 günden fazla geç öderseniz 2 olarak tabloya işlenir. Düzenli ödeme
yapan biri için tablo "000000" şeklinde ilerlemektedir. Nadiren
yaşanan gecikmelerde örnek olarak "000010000" gibi bir tablo ortaya
çıkabilir. Düzgün ödenmemiş bir kredi çizelgesi ise "1113112" gibi
görünmektedir.